Een hapjespan wordt ook wel een sauteerplan genoemd. De term sauté komt uit het Frans en is in de culinaire context terug te voeren op “faire sauter”, wat bakken betekent. Als je sauteuse in het Nederlands vertaalt, zou koekenpan en kantelpan correct zijn. De beste hapjespannen zijn in de eerste plaats pannen met een steile rand en een handvat.
Omdat velen hun braadpan zonder deksel gebruiken als een soort pan om in te bakken, is de terminologie nogal verwarrend. Bovendien lijken vooral kleine steelpannetjes op potten, wat te wijten is aan de relatief hoge zijwanden die kenmerkend zijn voor deze pannetjes. Een ding is zeker: een braadpan is geen hapjespan
Waaraan herken je de beste hapjespannen?
Bij de klassieke braadpan loopt deze verticaal omhoog, terwijl deze bij de span schuin loopt, zodat de diameter van de panopening altijd groter is dan die van de panbodem. De conische vorm brengt een belangrijk voordeel met zich mee dat tegelijkertijd helpt om het kookgerei te onderscheiden van ander kookgerei. De afgeschuinde zijwanden maken het bijzonder gemakkelijk om het te koken voedsel te slingeren, d.w.z. heen-en-weer te zwaaien door de arm te bewegen. De ingrediënten glijden gemakkelijk langs de zijkanten en kunnen zonder gereedschap worden gedraaid. Met een verticale vorm zou dit niet mogelijk zijn, of onhandig.
Sauteren van gesneden vlees met een hapjespan
Het vlees wordt kort maar knapperig verhit, waardoor het een heerlijke geroosterde smaak krijgt, maar van binnen sappig blijft. Kleine steaks en filets zijn ook uitstekend. Vlees met weinig bindweefsel en een gemiddeld vetgehalte wordt aanbevolen om te bakken in deze pan. Het gaat vooral snel als de stukken klein en dun zijn. Dikke sneden kosten meer tijd. Vis, zeevruchten, allerlei soorten groenten en noten krijgen ook een geweldige smaak wanneer ze kort worden geroosterd.
De beste hapjespannen zijn vergelijkbaar met de wok die een doorslaggevende rol speelt in de Aziatische kookcultuur. Ook in de wok wordt voedsel snel verhit tot een hoge temperatuur en gebakken in heet vet. Door het korte contact met de warmte blijven vitaminen, smaakstoffen en natuurlijke kleurstoffen behouden. Kort gebakken voedsel is gezond, lekker en visueel aantrekkelijk.
Soorten hapjespannen
De pan is er in verschillende uitvoeringen. Ze hebben allemaal een ding gemeen: relatief hoge en naar buiten hellende panwanden die de ingrediënten ertoe aanzetten te “springen”. Sommige fabrikanten ontwerpen de zijwanden bolvormig, wat voordelig is bij het gebruik van gardes en houten lepels, omdat de keukenhulpjes dan in alle hoeken en gaten kunnen komen. De overgang tussen de basis en de zijwanden is gladder en nauwelijks merkbaar.
Er zijn verschillen wat de praktische extra’s betreft. Als je graag sauzen bereidt, is een schenkrand wenselijk, omdat je zo gericht en zonder druipen kunt schenken. Een interne weegschaal is ook een praktische extra. De literschaal vergemakkelijkt het doseren. Ook het type handvat varieert. De keuze varieert van smal en dun tot ergonomisch gevormd en extra lang.
Het handvat moet zonder pannenlappen kunnen worden vastgepakt. Als het warmte zou geleiden en dus heet zou worden, zou zorgeloos hanteren ondenkbaar zijn. Het gevaar van wegglijden zou groot zijn. Zorg ervoor dat de steel van de pan comfortabel in je hand ligt, slipvast is en brandwonden voorkomt. Moet je ruimte besparen in het keukenkastje of wil je de hapjespan op het gasfornuis gebruiken tijdens een kampeertocht? Dan zou een product met een afneembaar handvat de oplossing kunnen zijn. Omdat kookgerei in het dagelijks leven veel met een hand wordt verplaatst, moet een hapjespan handig zijn, zo licht mogelijk, ergonomisch en stabiel zijn. Een betrouwbaar gemonteerd handvat is in dat geval echt een must.
